VÌ SAO CHƠI NHẠC CỤ NÊN LÀ MỘT MÔN KHÔNG THỂ THIẾU TRONG HÀNH TRÌNH TRƯỞNG THÀNH CỦA TRẺ EM?

Trong 1 video được xuất bản bởi Ted Ed, chơi 1 nhạc cụ được đánh giá có thể mang lại nhiều lợi ích cho não bộ và khả năng nhận thức:

• Cải thiện kỹ năng tư duy, phối hợp giữa các phần não khác nhau — giúp phát triển khả năng giải quyết vấn đề, xử lý thông tin phức tạp. 

• Nâng cao trí nhớ và khả năng ghi nhớ – vì chơi nhạc thường đòi hỏi nhớ nốt, giai điệu, tiết tấu, phối hợp tay...

• Có thể hỗ trợ phát triển kỹ năng ngôn ngữ, toán học, và các kỹ năng nhận thức khác — do não phải xử lý đa nhiệm: nghe, vận động, ghi nhớ, phản ứng nhanh...

• Theo một số nghiên cứu, chơi nhạc có khả năng giúp trì hoãn lão hóa não, hỗ trợ chống suy giảm nhận thức khi lớn tuổi. 

Chi tiết hơn, trong cuốn 'LUẬT TRÍ NÃO DÀNH CHO TRẺ EM" được viết bởi Tiến sĩ sinh học phân tử, nhà khoa học thần kinh phát triển John Medina, việc chơi nhạc cụ 10 năm được đề cập là một trong những cách giúp một đứa trẻ lớn lên hạnh phúc. Ông có nhiều phân tích từ các nghiên cứu trong nhiều chương bao gồm:

1. Âm nhạc không làm trẻ “thông minh thần kỳ”, nhưng giúp phát triển kỹ năng nhận thức nền tảng

John Medina nhấn mạnh rằng các sản phẩm kiểu “Mozart Effect” (nghe nhạc làm tăng IQ) không có bằng chứng khoa học mạnh mẽ.

Tuy nhiên, ông chỉ rõ:

• Chơi nhạc cụ (active music) khác hoàn toàn với việc chỉ nghe nhạc (passive listening).
• Và chơi nhạc có bằng chứng giúp phát triển trí tuệ hơn do kích hoạt nhiều vùng não cùng lúc.

2. Chơi nhạc giúp cải thiện chức năng điều hành (Executive Functions)

Trong cuốn sách này, ông đề cập rằng năng lực quan trọng nhất để trẻ thành công không phải IQ mà là:

• khả năng tập trung
• kiểm soát cảm xúc
• ghi nhớ làm việc (working memory)
• tính kiên trì
• khả năng chuyển đổi giữa các nhiệm vụ (cognitive flexibility)

Medina chỉ ra rằng nhạc cụ là một trong những hoạt động kích thích nhóm kỹ năng này mạnh nhất, vì trẻ phải:

• đọc – ghi nhớ ký hiệu nhạc
• điều khiển vận động chính xác
• giữ nhịp và duy trì sự chú ý dài
• sửa lỗi liên tục khi chơi sai

3. Âm nhạc giúp phát triển khả năng ngôn ngữ

Sách có trích dẫn nhiều nghiên cứu cho thấy:

• Trẻ học nhạc có khả năng phân biệt âm vị (phonemes) tốt hơn.
• Điều này dẫn đến khả năng đọc, phát âm và xử lý ngôn ngữ tốt hơn, đặc biệt ở giai đoạn 2–7 tuổi.

4. Âm nhạc tăng cường trí nhớ – đặc biệt là trí nhớ làm việc (working memory)

Medina cho biết trẻ cần:

• vừa nhớ đoạn nhạc,
• vừa điều khiển tay,
• vừa nghe – điều chỉnh,
• vừa đọc tiếp phần kế.

Đây là dạng “đa nhiệm có tổ chức” mà bộ não phải xử lý rất nhiều thông tin trong thời gian thực, giúp:

• cải thiện trí nhớ làm việc
• tăng khả năng xử lý tuần tự (sequential processing)

➡️ Đây chính là nền tảng để trẻ học tốt toán, đọc hiểu và các môn khoa học sau này.

5. Học nhạc tạo môi trường cảm xúc tích cực → tăng khả năng học tập

Trong chương “Stress & Emotion”, Medina nói:

• Trẻ học tốt nhất khi tinh thần thư giãn, an toàn, vui vẻ.
• Các hoạt động nghệ thuật, trong đó có âm nhạc, giúp làm dịu stress và điều hòa cảm xúc.

Học nhạc:

• giải phóng dopamine
• giảm cortisol
• giúp trẻ kiểm soát lo âu và biểu đạt cảm xúc tốt hơn

➡️ Điều này liên quan trực tiếp đến EQ và khả năng học tập bền vững.

6. Tương tác xã hội qua âm nhạc phát triển khả năng hợp tác

Theo sách, trí thông minh xã hội (social intelligence) là yếu tố quan trọng cho trẻ em thế kỷ 21.

Âm nhạc — đặc biệt là học theo nhóm, ensemble — giúp trẻ:

• lắng nghe bạn
• điều chỉnh bản thân theo tập thể
• thấu cảm (empathy)
• hiểu tín hiệu phi ngôn ngữ

➡️ Đây là “nền tảng mềm” mà Medina nhấn mạnh: trẻ có EQ cao → học giỏi hơn các trẻ chỉ có IQ cao.